Jak wycenić firmę?

Wycena przedsiębiorstwa to temat, o którym powstało wiele publikacji – zarówno o charakterze akademickim, jak i praktycznym. Jest to także zagadnienie, które często budzi emocje, ponieważ pojęcie wartości firmy, podobnie jak każdego innego dobra, może być interpretowane na różne sposoby, zależnie od subiektywnych kryteriów osoby dokonującej wyceny. W różnych źródłach można znaleźć liczne poradniki i uproszczenia, sugerujące, że wycenę przedsiębiorstwa można wykonać samodzielnie, podobnie jak złożenie mebli z Ikei – szybko i bezproblemowo.

Jesteśmy tutaj po to, by odwieść Cię od tego typu pomysłów, gdyż wyceny firmy nie da się sprowadzić do kilkustronicowego schematu, który będzie idealnie pasował do każdej sytuacji. .

Na co dzień zajmujemy się wycenami przedsiębiorstw., niejednokrotnie w ramach prowadzenia dla naszych Klientów złożonych projektów sprzedaży ich firm, fuzji i przejęć czy pozyskania finansowania. W niniejszej serii artykułów, na podstawie naszych doświadczeń, przedstawimy trzy podstawowe metody wyceny przedsiębiorstw oraz podzielimy się praktycznymi spostrzeżeniami dotyczącymi poszczególnych podejść.

W części pierwszej skupimy się na omówieniu istotności określenia celu wyceny, jak również przedstawimy pierwszą, majątkowa metodę wyceny przedsiębiorstw.

Określenie celu wyceny – kluczowy element wyceny firmy?

Zanim przejdziemy do omawiania poszczególnych metod wyceny przedsiębiorstw, warto uświadomić sobie jedną, kluczową kwestię: cel wyceny. Jest to element, który często bywa pomijany lub źle rozumiany. Inaczej bowiem wycenia się firmę, która ma być zlikwidowana (firma w stanie upadłości czy przeznaczona do likwidacji), a inaczej taką, która prowadzi stabilną, powtarzalną działalność i generuje wysokie dodatnie przepływy pieniężne. Różnica pojawia się także, gdy wycena służy np. księgowemu ujęciu wartości firmy w sprawozdaniu finansowym grupy kapitałowej. Nawet jeśli cel wyceny jest ten sam (np. sprzedaż udziałów), strona sprzedająca i kupująca mogą mieć zupełnie inne podejście do wyceny, co może prowadzić do różnych wartości, choć obie mogą być poprawne metodologicznie.

W ostatnich latach, wraz z rosnącą liczbą firm, które mierzą się z wyzwaniem przeprowadzenia sukcesji pokoleniowej obserwujemy silną potrzebę edukacji właścicieli małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, właśnie w zakresie różnych metod oraz podejść do wyceny. Mnogość bowiem czynników jakie wpływają na końcową wartość jest na tyle duża, iż bardzo łatwo popełnić błędy na niemalże każdym etapie wyceny, przez co otrzymana wartość z racji swojej niedokładności może rodzić rozczarowanie albo frustracje i niepowodzenia, szczególnie jeśli zostanie zderzona z osobami lub podmiotami, które zajmują się tematem w sposób profesjonalny.

Wycena firmy metodą majątkową

Metoda majątkowa, jak sama nazwa wskazuje, opiera się na wartości majątku przedsiębiorstwa. Polega ona na ocenie wartości netto aktywów firmy, czyli majątku pomniejszonego o zobowiązania. Oznacza to wycenę wszystkich zasobów przedsiębiorstwa, takich jak nieruchomości, maszyny i urządzenia, wyposażenie, środki pieniężne i inne inwestycje, zapasy oraz należności, po odjęciu od tego zobowiązań: długu oprocentowanego (pożyczki, kredyty, leasingi, itp) oraz innych zobowiązań jak np. te wobec dostawców.

Metoda majątkowa jest szczególnie przydatna w przypadku firm posiadających znaczny majątek trwały, np. przedsiębiorstw produkcyjnych, deweloperskich czy spółek nieruchomościowych. Jest również często wykorzystywana w wycenie księgowej firm, np. na potrzeby sprawozdań finansowych grup kapitałowych, czy w procesach administracyjnych lub sądowych, gdzie potrzebna jest szybka i stosunkowo prosta wycena, która można łatwo i relatywnie bezspornie dokonać.

W praktyce, wycenę majątkową przeprowadza się na podstawie aktualnego bilansu danej firmy. W najprostszej formie polega ona na odjęciu od wartości aktywów wartości zobowiązań oraz rezerw, co prowadzi nas do wyceny na poziomie wartości kapitałów własnych. Jest to tzw. metoda wartości aktywów netto (NAV – Net Asset Value).

Jeśli jednak zależy nam na dokładniejszej wycenie, poszczególne pozycje bilansu mogą, a wręcz powinny, zostać przeszacowane do wartości rynkowej celem aktualizacji ich wartości księgowej. W takim przypadku mamy do czynienia z tzw. wyceną metodą skorygowanych aktywów netto (ANAV – Adjusted Net Asset Value). Często bowiem wartość księgowa aktywów, takich jak np. nieruchomości, różni się od ich aktualnej wartości rynkowej (np. ze względu na odstęp czasu pomiędzy nabyciem środka trwałego i ujęcia go w księgach wg ceny z dnia zakupu, a istotnego wzrostu wartości nieruchomości na dzień sporządzenia wyceny). Podobnych korekt można również dokonać na takich pozycjach jak: zapasy (w przypadku słabej rotacji części zgromadzonych towarów lub przeterminowania stosowanych materiałów) czy należności (w przypadku stwierdzenia ryzyka braku płatności od wybranych klientów). Zastosowane korekty mogą zatem prowadzić do sytuacji w której wycena metodą ANAV będzie się znacznie różniła od zwykłej wartości kapitałów własnych. Będzie to jednak wycena zdecydowanie lepiej oddająca realną wartość rynkową zgromadzonego przez dane przedsiębiorstwo majątku.

Bezpłatna Wycena Twojej Firmy

Jeśli chcesz w pełni zrozumieć wartość swojej firmy i dowiedzieć się, jak ją zwiększyć, skorzystaj z naszej usługi Bezpłatnej Wyceny Twojej Firmy. To nie tylko szybka analiza, ale także dokument PDF oraz bezpłatny warsztat, który pomoże Ci wdrożyć nasze rekomendacje. Kliknij poniżej, aby dowiedzieć się więcej.